24 Temmuz 2025 Tarihli 32965 Sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan düzenlemeyle, Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 635 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Yayımlanmıştır. Bu kanun ile;
Kanunun 1 inci maddesinde değişikliğe gidilmiştir.
- İşbu değişik ile Cumhurbaşkanının yetkisi genişletilmiş olup bu kapsamda kambiyo işlemleri, nakit para, hisse senetleri, tahviller, kıymetli maden ve taşlar ile bunlardan mamul veya bunları içeren her türlü eşya ve kıymetlerin alım satımı ile ithalat ve ihracatına ilişkin Cumhurbaşkanlığı yetkisi daha açık ve kapsamlı düzenlenmiş, kıymetli maddelerin rafinajı da Cumhurbaşkanın karar yetkisine alınmıştır.
Kanunun 3’üncü maddesinde değişikliğe gidilmiştir.
- İşbu değişiklik ile Kanunun 1. Maddesinde sayılan yazılı kıymetlerin izinsiz olarak yurttan çıkarılması veya yurda sokulması halinde ilgili fiil Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümlerine göre suç veya kabahat teşkil etmiyorsa, kişi; eşya ve kıymetlerin rayiç bedelinin yarısından iki katına kadar idari para cezası ile cezalandırılacak olup, bu fiilin teşebbüs aşamasında kalması halinde verilecek ceza yarı oranında indirileceği düzenlenmiştir.
- “ticari faaliyette bulunanlar” ifadesi “yetkisiz faaliyette bulunanlar” şeklinde değiştirilmiş, bu kapsamda cezai yaklaşım daha geniş kapsamlı hale getirilmiş ve böylece sadece ticari değil her türlü izinsiz faaliyet de yaptırıma tabi hale getirilmiştir.
- “Yetkisiz faaliyetin gerçekleştirildiği iş yerindeki tüm faaliyetler ‘bir aydan altı aya kadar, tekrarı halinde ise sürekli olarak’ durdurulur’ şeklinde olan maddedeki süre ibaresi ‘bir ay süreyle durdurulur’ şeklinde değiştirilmiştir. Bu bağlamda yetkisiz faaliyette bulunan iş yerleri açısından süre netleştirilmiştir. Aynı fiilin tekrarı halinde ise sürekli olarak faaliyetler sürekli olarak durdurulmakta iken değişiklik ile birlikte idari para cezasına ilişkin kararın kesinleşmesini takip eden beş yıl içinde tekrarlanması durumunda, cezanın üst sınırdan uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
- Yetkisiz faaliyette bulunanların ilan ve reklamlarından veya yaptıkları işin mahiyetinden söz konusu iş yerini, sadece faaliyet izni veya yetki verilmesi gereken faaliyet konularında iştigal etmek maksadıyla açtıkları veya işlettikleri anlaşılıyorsa söz konusu ‘iş yerindeki faaliyet durdurulmakta’ iken değişiklik ile birlikte “işyerindeki tüm faaliyetlerin” sürekli olarak durdurulacağı ve idari para cezası üst sınırdan uygulanacağı düzenlenmiştir.
- “Hazine Müsteşarlığının” ibaresi “Hazine ve Maliye Bakanlığının” şeklinde değiştirilmiştir. Bu değişiklikle faaliyetlerin durdurma işlemleri Hazine Müsteşarlığı değil Hazine ve Maliye Bakanlıklarının talepleri ile valiliklerce yapılacaktır.
- “suç” ibaresi “kabahat” olarak değiştirilmiştir. Bu değişiklikle cezanın ceza hukuku kapsamında suç olmaktan çıkarılmış ve tamamen idari yaptırım rejimi kapsamında değerlendirilmesini sağlanmıştır.
- Aynı kabahate ilişkin idari yaptırım kararının kesinleştiği tarihi izleyen beş yıl içinde tekerrürü halinde verilecek cezalar iki kat olarak uygulanacağı düzenleme altına alınmıştır.
Kanunun 4’üncü maddesinde değişikliğe gidilmiştir.
- Bazı faaliyetlerde bulunmak için Hazine ve Maliye Bakanlığından izin alınması gerekmediği düzenlenmiştir. Bu faaliyetler;
- Ticari amaçla döviz alım satımında bulunmak.
- Borsa İstanbul Anonim Şirketi Kıymetli Madenler Piyasasında üye olarak faaliyette bulunmak.
- Kıymetli maden rafinaj faaliyetlerinde bulunmak.
- 21/2/2005 tarihli ve 2005/8518 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile katılınması kararlaştırılan Kimberley Süreci Sertifika Sistemi kapsamında faaliyette bulunmak.
- İzin verilen anonim şirketlerin, belirlenen ekonomik amaç ve konulara aykırı faaliyet gösterirse, izinleri hazine ve maliye bakanlığı tarafından iptal edilebileceği düzenlenmiştir. Faaliyet yürütülen il ve ilçelerin büyüklüğü, nüfusu, ticaret ve turizm hacmi gibi ölçütler dikkate alınmak suretiyle faaliyet bölgeleri belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.
- Kanuna (1), (2) ve (3) sayılı Ücret Tarifeleri eklenmiş ve faaliyet konusuna göre ayrı ayrı ücretlendirme uygulanması öngörülmüştür. Bu kapsamda, döviz alım satımında bulunmak üzere izin alacak anonim şirketler için (1) sayılı ücret tarifesi uygulanacaktır. Bu anonim şirketlerin şube açma yetkisi alma, şube açma izni alma halinde ücret tarifesinde aynı faaliyet bölgesi için belirlenen ücretler arasındaki fark kadar ilave ücret alınacağı düzenlenmiştir.
- Bölgesel farklılıklara göre ilave ücret uygulaması düzenlenmiştir. Anonim şirketlerin faaliyet yürüttükleri yerlerin büyüklüğü, nüfusu, ticaret ve turizm hacmi gibi ölçütler dikkate alınarak ek ücret alınabileceği düzenlenmiştir. Anonim şirketin merkez ya da şube adres değişikliği halinde ise taşınılacak faaliyet bölgesi için tarifede belirlenen ücret daha yüksek ise iki faaliyet bölgesi arasındaki fark kadar ilave ücret alınacağı düzenlenmiştir.
- Faaliyet izinlerinde her bir üretim yeri ve her bir kıymetli maden için ayrı ayrı ücret alınacağı düzenlenmiştir.
- Anonim şirketlerin pay devri halinde ilgili tarife uyarınca devralınan pay oranı uyarınca ücretin hesaplanacağı düzenlenmiştir. Şirketin birden fazla faaliyet izni olması halinde ise her biri için ayrı ayrı ücret alınacaktır.
- Pay devirlerinin veraset yoluyla gerçekleşmesi, mahkeme kararıyla yapılması veya devralan kişinin mevcut pay sahibinin eşi, altsoyu, üstsoyu ya da kardeşi olması hâlinde başvuruya ilişkin ücret alınmayacağına ilişkin ücret muafiyeti düzenlenmiştir.
- Tahsil edilecek tüm ücretlerin vergi dairelerine ödeneceği ile ilgili ücretlerin her yıl yeniden değerleme oranı esas alınarak güncellenecek ve işlem tarihinde geçerli olan tarifeye göre hesaplanacağı düzenlenmiştir.
- Bu madde hükümleri kapsamında bu Kanuna ekli ücret tarifelerinde belirlenen ücretlerin tahsilinde Hazine ve Maliye Bakanlığına yapılan ilk başvuru tarihi itibarıyla geçerli olan ücretin dikkate alınacağı düzenlenmiştir.
- Cumhurbaşkanı, bu Kanuna ekli ücret tarifelerindeki tutarları iki katına kadar artırmaya ve yarısına kadar indirmeye yetkili kılınmıştır.
